Podobnie jak w przypadku innych urządzeń, tak i dla aparatury modułowej dostępne są serie zaprojektowane z myślą o zastosowaniach do użytku domowego albo przemysłowego i komercyjnego.
Oto przykład dwóch serii aparatury modułowej Schneider Electric: K60 przeznaczonej przede wszystkim do instalacji mieszkaniowych oraz Acti 9 polecanej do zastosowania w obiektach przemysłowych i komercyjnych.
Dla wyłączników nadprądowych obowiązują dwie normy, zgodnie z którymi mogą być one wykonane
- Norma EN 60898-1 definiuje wymagania dla wyłączników stosowanych w instalacjach domowych i podobnych. Aparaty wykonane zgodnie z tą normą są przewidziane do obsługi przez osoby niewykwalifikowane (np. załączenie wyłącznika przez osobę przebywającą w domu po wyłączeniu zwarcia przez wyłącznik).
- Norma EN 60947-2 definiuje wymagania dla wyłączników, które można zdefiniować ogólnie jako przeznaczone do zastosowań przemysłowych. Te aparaty powinny być obsługiwane wyłącznie przez osoby wykwalifikowane.
Przykład tabliczki znamionowej wyłącznika z parametrami określonymi zgodnie z wymogami normy przemysłowej EN 60947-2 oraz normy dotyczącej zabezpieczeń do instalacji domowych: EN 60898-1.
Wyłączniki nadprądowe serii iC60N są w pełni zgodne z dwiema normami, z tego powodu mogą byś stosowane zarówno w instalacjach obsługiwanych tylko przez wykwalifikowany personel jak i w instalacjach mieszkaniowych i podobnych.
Jakie są różnice w zakresie wytrzymałości dla aparatury przemysłowej i mieszkaniowej?
Przykładem różnych wymogów dla aparatury w zależności od ich przeznaczenia jest wytrzymałość zwarciowa. W obiektach przemysłowych, zwłaszcza w pobliżu transformatora czy w przypadku zastosowania szynoprzewodów do dystrybucji zasilania, od zastosowanych wyłączników nadprądowych czy różnicowoprądowych może być wymagana wytrzymałość zwarciowa na poziomie nawet kilkudziesięciu kA. Dla aparatury serii Acti9 dostępne są tabele kaskadowości. Dzięki skoordynowaniu zabezpieczenia typu np. wyłącznik kompaktowy serii NSX z wyłącznikiem nadprądowym iC60 (np. rozbudowanym o moduł różnicowoprądowy Vigi iC60), te ostatnie mogą być użyte przy spodziewanych prądach zwarciowych do 80 kA w pełnym zakresie prądowym tj. do 63 A. Samodzielnie, wyłączniki nadprądowe serii iC60 charakteryzują się wytrzymałością zwarciową na poziomie Icu = 10/ 15 / 25 kA w zależności od wersji wykonania.
Przykład tabeli kaskadowości dla wyłączników nadprądowych iC60 oraz kompaktowych NSX
Wytrzymałość zwarciowa na poziomie 6 kA z reguły jest wystarczająca dla aparatury w mieszkaniach i domach.
W środowiskach przemysłowych urządzenia ochronne narażone są również na oddziaływanie większych udarów napięciowych związanych np. z przełączaniem odbiorów o dużej mocy czy powstawaniem przepięć łączeniowych. Wyłączniki nadprądowe Acti 9 charakteryzują się wartością napięcia udarowego wytrzymywanego Uimp = 6 kV.
W przypadku aparatury do instalacji mieszkaniowych, wytrzymałości na poziomie 4 kV z reguły jest wystarczająca.
Specyfika pracy oraz narażenia jakim może być poddana aparatura zabezpieczającą instalacje przemysłowe i domowe są zupełnie inne. Stąd różne wymagania stawiane aparatom do instalacji mieszkaniowych oraz przemysłowych.
Porównajmy typowe wartości parametrów dla wyłączników nadprądowych stosowanych w instalacjach domowych i przemysłowych
Wyłączniki do instalacji mieszkaniowych i podobnych
Wytrzymałość zwarciowa
Icn = 6 000 A
Napięcie udarowe wytrzymywane
Uimp = 4 kV
Wyłączniki do instalacji przemysłowych
Wytrzymałość zwarciowa
Icu = 10/ 15 / 25 kA
Napięcie udarowe wytrzymywane
Uimp = 6 kV
Zakres dostępnych typów
Napędy silnikowe, układy zasilające, czy odbiorniki nieliniowe, z którymi można spotkać się w zakładach przemysłowych wymagają indywidualnego doboru zabezpieczeń dopasowanych do charakterystyki urządzeń. Serie przemysłowe aparatury modułowej zawierają np. wyłączniki nadprądowe 1N-, 3N-biegunowe do rozłączania także toru N, aparaty o prądach znamionowych nawet 0,5 A szczególnie przydatne przy zabezpieczeniu urządzeń elektronicznych. Schneider Electric wprowadził także do oferty zabezpieczenia różnicowoprądowe typu SI. Polecane są one szczególnie do obiektów przemysłowych i komercyjnych, gdzie skutecznie redukują liczbę niepożądanych wyzwoleń wyłączników różnicowoprądowych spowodowanych zakłóceniami elektromagnetycznymi (np. w wyniku załączenia dużej grupy świetlówek, komputerów czy agregatów chłodniczych). Wyłączniki typu SI są także znacznie bardziej odporne na zanieczyszczenia: kurz, pył itp.
Obwody odbiorcze w domach i mieszkaniach nie wymagają tak szerokiego zakresu aparatów zabezpieczających – stosowane są przede wszystkim do zabezpieczenia przewodów zasilających gniazda i obwody oświetleniowe, z tego powodu zakres różnych wersji aparatów jest wiele mniejszy niż w przypadku zastosowań przemysłowych.
Porównajmy zakres typów poszczególnych serii aparatów
Aparatura K60 do instalacji mieszkaniowych i podobnych
Charakterystyki zabezpieczeń nadprądowch : B i C
Typy zabezpieczeń różnicowoprądowych AC i A, czułość: 30 mA / 300 mA
Aparatura Acti 9 do instalacji przemysłowych
Charakterystyki zabezpieczeń nadprądowch : B, C, D, Z, K, MA
Typy zabezpieczeń różnicowoprądowych: AC, A, SI, B, selektywne, czułość: 10 / 30 / 100 / 300 mA
Typ SI wyłączników różnicowoprądowych jest szczególnie polecany do ochrony obwodów zasilających:
1) sprzęt AGD jak zmywarki czy płyty indukcyjne
2) 1-fazowe przemienniki częstotliwości
3) sprzęt IT dużej mocy
4) agregaty chłodnicze, klimatyzatory.
Napęd przedłużany pozwala załączanie i wyłączanie rozdzielnicy do 125 A poprzez dźwignię zamontowaną na drzwiach lub ścianie bocznej
Bloki rozdzielcze distribloc pozwalają na sprawne podłączenie aparatów modułowych w rozdzielnicy.
Funkcjonalność
Od aparatury w instalacjach mieszkaniowych wymaga się przede wszystkim bezpieczeństwa, trwałości i wygodnego montażu.
W środowisku przemysłowym bardzo ważne jest także łatwe serwisowanie, sygnalizacja stanu: optyczna i zdalna czy dodatkowe możliwości blokady aparatów przed niepożądanym załączeniem. Z tego powodu aparatura Acti9 wyposażona jest w mechanizm zatrzaskowy pozwalający na demontaż pojedynczego aparatu spośród całego rzędu zabudowanego w rozdzielnicy. Przewidziana jest możliwość dobudowy napędu przedłużanego, podstawy wtykowej czy przekładników pomiarowych do nadzoru nad instalacją. Wskaźniki optyczne wyzwolenia i pozycji styków pozwalają na szybkie zidentyfikowanie wyzwolonego zabezpieczenia. Powyższe cechy pozwalają na maksymalne ograniczenie czasu przestoju pracy i zwiększenie bezpieczeństwa pracy.
Sprawny montaż i serwisowanie uzyskiwane jest w wyłącznikach iC60 m. in. dzięki możliwości demontażu pojedynczych aparatów z całego szeregu zabudowanego w rozdzielnicy.
Podstawa wtykowa pozwala na bezpieczne wykonanie prac serwisowych
Wskaźniki Visi-Safe i Visi-Trip pozwalają na identyfikację stanu aparatów i przyczyny wyzwolenia
System przekładników pomiarowych PowerTag to rozwiązanie, które pozwala na kontrolę obwodów elektrycznych pod kątem ryzyka braku zasilania, poboru energii, mocy, prądu i napięcia.
Przykłady rozbudowanej funkcjonalności aparatury modułowej
Aparatura K60 do instalacji domowych i podobnych
- Bezpieczeństwo potwierdzone wewnętrznymi badaniami Schneider Electric
- Aparatura dopasowana standardem wykonania i podłączenia
- Możliwość blokowania dźwigni załączającej
- Zaciski windowe / szynowe od dołu
- Możliwość testowania wyłączników różnicowoprądowych raz do roku
- Możliwość obsługi przez osoby niewykwalifikowane
Aparatura Acti 9 do instalacji przemysłowych
- Bezpieczeństwo potwierdzone wewnętrznymi badaniami Schneider Electric
- Montaż beznarzędziowy na szynie DIN
- Podwójne zaciski na przewody / szyny od dołu i od góry
- Możliwość indywidualnego wyjęcia aparatu bez demontażu szyny łączeniowej
- Wskaźniki optyczne potwierdzające otwarcie styków oraz przyczynę wyzwolenia
- Szeroka oferta styków pomocniczych oraz wyzwalaczy
Podsumowanie
Właściwe dobranie aparatury pozwala na dopasowanie jej do warunków pracy w miejscu instalacji, ale także wykonanie instalacji w sposób efektywny pod kątem ekonomicznym. Podział aparatury na przemysłową i mieszkaniową nie jest podziałem na aparaturę gorszą i lepszą czy tańszą i droższą, ponieważ oba wykonania mają swoją specyfikę. Na przykład aparatura stosowana w mieszkaniach powinna być przewidziana do obsługi przez osoby niewykwalifikowane, czego aparaty przemysłowe nie gwarantują. Z drugiej strony oferta przemysłowa cechuje się różnorodnością wykonań oraz parametrami niespotykanymi w aparaturze mieszkaniowej. Istotne jest, aby wybór konkretnego rozwiązania poprzedzony był analizą wymogów jakie aparatura powinna spełniać i wynikał z umiejętnego dopasowania danej serii do tych wymogów.
