Jak wybierać osprzęt elektroinstalacyjny

Istotny detal

Osprzęt elektroinstalacyjny to temat rzeka. Stykamy się z nim wszędzie, we wszystkich rodzajach instalacji elektrycznych. Osprzęt spełniający bardzo różne wymogi techniczne i estetyczne znajdziemy w halach produkcyjnych, obiektach użyteczności publicznej i w naszych domach. Osprzęt jest elementem nieodzownym w każdym miejscu, do jakiego doprowadzamy prąd. Rodzaj i rozmieszczenie osprzętu musi być dostosowane do określonych potrzeb i ujęte w projekcie każdego pomieszczenia. Większość osób, które budują, wykańczają czy remontują swoje mieszkanie, dom, biuro lub dowolny lokal użytkowy staje przed problemem, jak wybrać osprzęt elektryczny, tylko bardzo nieliczni zostawiają dzisiaj wybór osprzętu instalatorowi. Wielu z nas przekonuje się, że nie jest to wcale prosta sprawa.

Najpopularniejsze rodzaje osprzętu to oczywiście gniazda elektryczne i łączniki oświetlenia. Warto jednak pamiętać, że jest jeszcze cała gama osprzętu, który powoli staje się coraz bardziej potrzebnym rodzajem wyposażenia. Mowa o gniazdach antenowych i multimedialnych, o gniazdach teleinformatycznych, ściemniaczach oświetlenia, klawiszach i elementach wierzchnich do regulowania różnego rodzaju produktów elektronicznych (np. do regulacji temperatury, radia, rolet, głośników itp.).

I tak np. nowy osprzęt Valena Allure firmy Legrand to ponad 150 funkcji bazujących na zaawansowanych technicznie mechanizmach. Są to rozwiązania gwarantujące wysoki komfort użytkowania, szybki i bezproblemowy montaż oraz trwałość. W tej serii znajdziemy:

Łączniki Oświetlenia – do tej grupy należą łączniki pojedyncze, podwójne, potrójne, schodowe pojedyncze, podwójne oraz cięgnowe. W łącznikach z podświetleniem wykorzystywane są niebieskie diody LED gwarantujące długą żywotność oraz stanowiące delikatny akcent dekoracyjny. W ofercie Valena Allure dostępne są również ściemniacze o szerokim zakresie mocy, do wszystkich spotykanych źródeł światła oraz łączniki automatyczne. Funkcja automatycznego wyłączania oświetlenia sprzyja oszczędzaniu energii elektrycznej. Rozwiązanie to doskonale sprawdza się w takich miejscach jak pokoje dziecięce lub korytarze hoteli i pensjonatów. Obok standardowych łączników automatycznych seria Valena Allure dysponuje kilkoma ciekawymi rozwiązaniami.

Łącznik uniwersalny z automatycznym wyłączeniem łączy w sobie sposób działania zwykłego łącznika z funkcją automatycznego wyłączenia w przypadku braku ruchu. Z kolei łącznik czasowy oświetlenia i wentylacji umożliwia nastawienie czasu wyłączenia w zakresie od 25 sekund do 15 minut niezależnie dla obu obwodów. Wydawałoby się, że raz poprowadzona instalacja to rozwiązanie na lata, bo komu przyszłoby do głowy kucie ścian, aby dla wygody dodać łącznik. Idealnym rozwiązaniem w takiej sytuacji są łączniki bezprzewodowe, które wystarczy nakleić na ścianę lub mebel aby mieć je pod ręką. W kolejnym kroku opisywaną funkcję można rozbudować o sterowanie z urządzeń mobilnych, umożliwiając pełną kontrolę z dowolnego miejsca.

Wszystkie te elementy, które pojawią się w naszym domu, lokalu, sklepie, bardzo często w eksponowanych miejscach, są niewielkim detalem wyposażenia, ale jednocześnie ważnym elementem, który nadaje wykończeniu wnętrza ostatni szlif. Nic więc dziwnego, że do osprzętu przywiązujemy coraz większą wagę, a dokonanie właściwego wyboru, wobec bogatej oferty na naszym rynku, może nie być łatwe.

Spróbujemy więc pokusić się o kilka praktycznych porad, jak podejść do tego zagadnienia. Nie będziemy doradzać wyboru określonej kolorystyki czy wzoru, ale spróbujemy podpowiedzieć, co powinniśmy zrobić, zanim udamy się na zakupy osprzętu, czym warto kierować przy wyborze, by uniknąć błędów.

Jednym z najważniejszych kryteriów wyboru osprzętu jest oczywiście miejsce jego przeznaczenia. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu w projektowaniu osprzętu, czołowe firmy oferują nam cała gamę rozwiązań zwiększających funkcjonalność oraz wygodę montowania i użytkowania. Przykładem takiego kompletnego rozwiązania do stosowania w budynkach użyteczności publicznej takich jak: biura, hotele, obiekty handlowe, szpitale, szkoły i inne jest program Mosaic firmy Legrand. Osprzęt można zainstalować według wymagań i preferencji użytkownika – w ścianie, w listwach kablowych, przez sufit podwieszany w kolumnach, na podłodze w blokach zasilających, na biurku lub w jego pobliżu. Wybrane funkcje dostępne są również w wykonaniu antybakteryjnym.

Ramki Mosaic umożliwiają montaż mechanizmów od 1 aż do 20 modułów o wymiarach 22,5 mm. Dostępne są ramki plastikowe w kolorze białym oraz metalowe w kolorze aluminium. Uzupełnieniem oferty są ramki w wykonaniu antybakteryjnym oraz o stopniu ochrony IP44. Ramki IP44 wyposażone są w klapkę z membraną, co umożliwia zastosowanie ich z mechanizmami łączników i gniazd pojedynczych.

W tym przypadku oferta gniazd zasilających to gniazda 2P+Z ze sprężynowymi zaciskami i przesłonami styków. Gniazda pojedyncze są dostępne w 5 kolorach do wyboru: białym, zielonym, pomarańczowym, czerwonym i aluminiowym, co pozwala na identyfikację wydzielonych obwodów zasilania. Oferta zawiera również specjalne wykonania:

• ułatwiające utrzymanie czystości, dzięki płaskiej powierzchni zapobiegającej osadzaniu się kurzu,
• posiadające właściwości antybakteryjne,
• ułatwiające wyciągnięcie wtyczki poprzez zastosowanie mechanizmu wypychającego,
• gniazda z blokadą na klucz,
• gniazda z możliwością montażu wskaźnika obecności napięcia.

W ofercie Mosaic dostępne są gniazda światłowodowe z 2 wejściami i 2 wyjściami, wyposażone w standardy: ST, SC, LC, SC/APC. Każde gniazdo jest wyposażone w uchwyt etykiety.
Punkty dostępu Wi-Fi pozwalają na zbudowanie sieci bezprzewodowej z parametryzacją dostępu do sieci w zależności od uprawnień użytkownika. Zasilanie punktów Wi-Fi można zrealizować poprzez PoE. Switche umożliwiają podłączenie kilku sprzętów jednocześnie np. drukarek, komputerów, serwerów. Do ich zasilania można wykorzystać napięcie sieciowe 230V lub PoE.
W specjalnej ofercie znajdziemy wyłączniki bezpieczeństwa, służące na przykład do awaryjnego zatrzymania,ochronę instalacji przed zwarciami oraz przepięciami.
W skład osprzętu wchodzą też takie artykuły jak sygnalizacja i oświetlenie awaryjne, kontrola dostępu czy system przyzywowy.

Po pierwsze – projekt

Z wielu względów wygodnym i efektownym rozwiązaniem jest zastosowanie osprzętu o budowie modułowej – oddzielnie mechanizm, ramka, klawisz. Dzięki temu np. kilka gniazd 230 V możemy umieścić w jednym miejscu, w poziomie lub w pionie, w sąsiadujących ze sobą puszkach i z zewnątrz zasłonić wspólną ozdobną, tzw. wielokrotną ramką. Podobne rozwiązanie możemy zastosować w przypadku innych elementów, np. umieszczając obok siebie pod wspólną ramką włącznik światła, ściemniacz, przycisk do sterowania żaluzją. Takie rozwiązania doskonale sprawdzają się  zarówno w biurach i  lokalach użytkowych, jak też w przestrzeni domowej.

Nowe trendy są nieodłącznie związane z funkcjonalnością, dlatego gniazda i łączniki montujemy już nie tylko na ścianach. Osprzęt elektryczny wkracza przebojem na nowe przestrzenie. Coraz częściej mamy do czynienia z gniazdami elektrycznymi umieszczanymi w różnego rodzaju blatach roboczych, takich jak biurka, stoły i blaty kuchenne. Spotykamy gniazda montowane w podłodze lub w samych meblach – oparciach, podłokietnikach i stolikach.
Biorąc pod uwagę wszystkie te możliwości, warto najpierw omówić kwestie rozmieszczenia i sposobu montażu osprzętu z instalatorem. Żeby kupić odpowiednie gniazda i łączniki, trzeba przede wszystkim skonsultować się z elektrykiem, który będzie je instalował. Wspólnie z nim trzeba zaplanować kolejno wszystkie pomieszczenia i sporządzić dokładną listę potrzebnych elementów – łączników prostych, schodowych, gniazd elektrycznych, a także gniazd do urządzeń telekomunikacyjnych, włączników do elektrycznych rolet itp.
Elektroinstalator wskaże też, ile i jakich ramek pojedynczych i wielokrotnych będziemy potrzebować, żeby umieścić równo obok siebie kilka gniazd lub kilka rodzajów osprzetu, potrzebnych w danym miejscu.

Dla najbardziej wymagających

W kolekcjach z wyższej półki wybór wzorów, kolorów i materiałów zadowoli każdego, nawet najbardziej wymagającego projektanta. I tak np. oferta firmy Legrand zawiera wiele linii wzorniczych – od klasycznych przez modernistyczny minimalizm po modne obecnie trendy organiczne. Mamy tu cała gamę materiałów, którymi wykończony jest osprzęt: od materiałów naturalnych, takich jak drewno, skóra czy kamień, po metalowe i szklane o charakterze nowoczesnego high-tech. Do tego wielki wybór kolorów i deseni: od subtelnych, naturalnych odcieni do pełnego koloru. Szeroki asortyment wzorów, materiałów i kolorów pozwala na wybór stylu odpowiedniego do każdego projektu. Najmodniejsze stylowe propozycje to kamień lub drewno do salonu, serie osprzętu w stylu high-tech do pokojów młodzieżowych i bajkowe, żywe kolory dla dzieci. W ramach jednej kolekcji możemy dobrać różne ramki do różnych pomieszczeń.

W seriach produktów z wyższej półki, takich jak VALENA Life firmy Legrand, znajdziemy osprzęt spełniający wiele różnych funkcji. Na serią składają się łączniki tradycyjne, łączniki automatyczne (światło wyłącza się samo po określonym czasie), łączniki bezprzewodowe, ściemniacze, gniazda wtyczkowe z zaciskami śrubowymi lub sprężynowymi (mogą być z przesłoną styków lub bez oraz ze wskaźnikiem LED), gniazda USB, telefoniczne, antenowe i multimedialne. Mamy tu także łączniki do sterowania roletami, wentylacją i temperaturą.
W tej serii mamy do wyboru 16 kolorów ramek i 3 kolorów plakietek/klawiszy, dzięki czemu możemy dopasować jej elementy do indywidualnej aranżacji każdego pomieszczenia.

Gdy nie starcza czasu

Wybór nie jest łatwy i czasem potrzebujemy czasu na zastanowienie. Z pewnością osprzęt musi pasować do kolorystyki i stylu pomieszczenia, tymczasem bywa tak, że nie wybraliśmy jeszcze kolorów do naszych pomieszczeń, a prace instalatorskie już się zaczęły i pora instalować gniazda elektryczne. Dużym ułatwieniem w takiej sytuacji jest właśnie zastosowanie osprzętu o budowie modułowej. Na początek wystarczy, że kupimy mechanizmy, które będzie można instalować na tym etapie wykończenia lub remontu, a na wybór koloru ramek i klawiszy zostanie nam jeszcze trochę czasu. To rozwiązanie ma jeszcze jedną zaletę – w każdej chwili będziemy mogli zmienić kolor ramek, bez wymiany całych gniazd i łączników.